Özet:
Çalışma kapsamında Sinop Orman İşletme Müdürlüğü Merkez Bölgesi'nde doğal olarak yayılış gösteren safdoğu kayını (Fagus orientalis Lipsky.) ormanlarında bazı ekolojik faktörlerin ağaçların gelişimi üzerine etkileri araştırılmıştır, patolojik idare süreleri belirlenmiş ve özçürüklüğü yaşı üzerinde etkili olan faktörlerin neler olduğu ortaya konulmuştur. Araştırma kapsamında, arazide seçme örnekleme yöntemiyle 98 adet örnek alan alınmıştır. Her bir örnek alanda fizyografik, edafik, klimatik ve biyotik faktörler belirlenmiştir. Her bir örnek alanda toprak profilleri açılmış ve horizanlara göre toprak örnekleri alınmıştır. Alınan toprak örnekleri üzerinde toprak türü, pH, organik madde, tekstür, vb. gibi analizler yapılmıştır. Ayrıca, her bir deneme noktasında alanı temsil edecek şekilde 3 adet olmak üzere toplamda 294 adet ağaç kesilerek gövde analizi yapılmış ve bonitet sınıfları ile özçürüklüğü başlama yaşları belirlenmiştir. Çalışma sonucunda Sinop O.İ.M. sınırları içerisindeki saf doğu kayını (Fagusorientalis Lipsky.) ormanlarında alt kuşakta (0-800 m) ortalama mutlak idare süresi 87 yaş ve ortalama özçürüklüğü başlama yaşı 60; üst kuşakta (800-1200 m) ortalama mutlak idare süresi 90 yaş ve ortalama özçürüklüğü başlama yaşı 87 olarak belirlenmiştir. Arazi ve laboratuar analizleri soncunda elde edilen veriler ile bonitet endeksi ve özçürüklüğü arasındaki ilişkileri ortaya koyabilmek amacıyla yapılan istatistik analiz sonucunda; bonitet endeksi ile Btsh org. madde., yükselti, Ah org. madde, Btsh org. madde arasında pozitif, Btsh horizon kalınlığı ve bakı arasında ise negatif ilişki bulunurken, özçürüklüğü ile Btsh org. madde., Btsh kil, Btsh pH, Btsh EC, Cv horizon kalınlığı, Cv pH, Cv EC arasında ise pozitif ilişkiler tespit edilmiştir.
