Özet:
Orman ekosistemlerinin sürdürülebilir planlamasında, geçmişten günümüze orman kaynaklarındaki (bitki örtüsü ve arazi kullanım şekli) zamansal değişimlerinin belirlenmesi gereklidir. Bunu sağlamanın en temel yolu bilgi sistemlerinin kullanılmasından geçmektedir. Güvenilir, güncel ve doğru bilgiyi üretmenin en kısa yolu iyi tasarlanmış konumsal veri tabanına dayanmaktadır. Teknolojik alt yapıların deneyimle birleştirilmesiyle karar vericilerin işi daha da kolaylaşmaktadır. Bu çalışmada, İstanbul ili içerisinde bulunan Orman işletme Şefliklerindeki ormanamenajman planlarına bağlı olarak 1971 ve 2002 yılları arasında ormanlarda meydana gelendeğişimler incelenmiştir. Bunun için, orman amenajman planlarındaki 1/25000 ölçekli meşcere haritalarından yararlanılarak konumsal veri tabanları kurulmuştur. İstanbul ilinin toplam alanı546805.9 ha'dır. Bu alan içerisinde kalan meşcere tipleri ve diğer arazi kullanım sınıflarına göre zamansal ve konumsal değişimler incelenmiştir. Analiz ve sorgulamalar İstanbul ilinde Avrupa yakası ve Anadolu yakası olarak ikiye ayrılarak yapılmıştır. İstanbul ilinde Bahçeköy Ormanşletme Müdürlüğü hariç 1971 yılında yapılan bütün orman amenajman planlarına baltalık işletme sınıfı hakimdir. 30 yıllık zaman zarfında yapılan bütün ağaçlandırmalar ise iğne yapraklı ağaç türlerinin ağırlık kullanılmasıyla yapılmıştır. Orman alanlarında meydana gelen değişimlerin yanında açıklık ve ziraat alanlarında iskan alanlarına oldukça geniş alanlar geçtiği belirlenmiştir. Çalışma alanında, düzensiz ormancılık faaliyetleri, sosyal baskı ve demografik etmenlere bağlı olarak orman kaynaklarının yapısı ve alan kullanım deseni zaman içerisinde önemli derecededeğişmiştir. Yapılan analizlere göre; stanbul'da 1971 ve 2002 yılları arasında verimli orman alanlarında % 2.11 azalma ve ziraat alanlarında ise %11.90 azalma ve iskan alanlarında ise %11.07oranında artış olmuştur. İstanbulun her iki yakasındaki değişim karşılaştırıldığında, 1971-2002döneminde arazi kullanımı her iki alanda da demografik dinamiklere bağlı olarak değişim göstermiştir. Orman yapısı da bu değişimden kısmen etkilenmiştir. Sonuçta; konumsal veri tabanı sayesinde İstanbul ilinin orman kaynakları ve diğer arazi kullanımlarının zamansal değişimleri1971-2002 yılları arasında berlirlenmiştir.
