Doğu karadeniz bölgesinde yetişen doğal ve kültür maviyemiş meyve ve yapraklarının fenolik bileşik, şeker, antioksidan tayini ve maviyemiş meyve suyunun besinsel değeri

Abstract

Bu çalışmada; Doğu Karadeniz bölgesinde doğal olarak yetişen Vaccinium arctostaphylos L. (Çay üzümü, Ayı üzümü, Trabzon çayı, Likapa) ve Vaccinium myrtillus L (Çoban üzümü, Çalı çileği, Yayla likapası) türleri ile yoğun olarak ticari yetiştiriciliği yapılan Vaccinium corymbosum çeşitlerine ait meyve ve yapraklarının farklı yıl (2011-2012) ve bölgelerdeki fenolik bileşenleri ve bu çeşitlerden üretilen meyve sularının besinsel değerleri incelenmiştir. Yapılan çalışmada tüm yaprak örneklerine toplam polifenol (TPC) ve toplam flavonoid miktarları (TFC), tüm meyve örneklerine ise bu iki analize ek olarak toplam antosiyanin (TAC) ve toplam proantosiyanin miktarları (PAC) analizi yapılmıştır. Bu analizlerin sonucunda hem yaprak hem de meyve örneklerinde genel olarak en yüksek miktarlara doğal türler içerisinde bulunan V. arctostaphylos ve V. myrtillus türlerinde tespit edilmiştir. Antioksidan aktivitenin ölçümünde meyvelerde üç farklı (DPPH, FRAP ve β-Karoten), yapraklar da ise iki farklı (DPPH ve FRAP) test metodu kullanılmıştır. Hem meyvelerde, hem de yapraklarda en yüksek antioksidan kapasite yine doğal türlerde tespit edilmiştir. Meyvelere HPLC-RID yardımıyıla yapılan şeker analizleri ile hem meyve hem de yapraklarda HPLC-DAD yardımıyla fenolik bileşen analizleri yapılmıştır. Tüm meyvelerde früktoz ve glukoz tespit edilmiştir. Ayrıca tüm meyve ve yapraklarda en baskın bileşen klorojenik asit olarak bulunmuştur.