Sürmene-Bayburt kervan yolu üzerinde yer alan han yapıları ve mimari özellikleri

Abstract

İpek Yolu; doğu ile batı arasındaki ticari ilişkilerden dolayı oluşan ticaret yollarından biri olmasının yanı sıra yüzyıllar boyunca farklı milletler, diller, dinler ve kültürler arasında köprü görevi görmüştür. Anadolu'daki ticaret-kent-ulaşım kavramları bağlamında önemli bir yeri olan İpek Yolu üzerinde birçok çalışma yapıldığı görülmektedir. Fakat çalışmalar daha çok yol güzergâhları ve bu güzergâhlardaki ticari faaliyetleri konu edinmektedir. İlk çağlardan beri Doğu Karadeniz kıyılarında önemli bir limana sahip Trabzon kenti, doğudan ve güneyden gelen ticari yolların kesiştiği bir kavşak noktasıdır. Trabzon'dan geçen İpek Yolu'nun bir kolu olan Sürmene-Bayburt Kervan Yolu güzergâhı ve bu yol güzergâhın çevresinde oluşan mimari yapılanmanın önemli bir araştırma konusu olduğu düşünülmektedir. Çalışmanın amacı, Sürmene-Bayburt Kervan Yolu'nun bu bölgede konumlanmasının nedenlerinin irdelenmesi, bu yolun bölgeye kazanımlarının araştırılması, bölgedeki sosyal yapılanmanın incelenmesi ve mevcut tarihi yapıların kayıt altına alınması olarak sınıflandırılabilir. Belirlenen amaçlar doğrultusunda izlenecek yöntemler; yazılı ve sözlü literatür taraması, yol güzergahı ve bu güzergah ile bölgedeki tarihi yapıların ilişkisini anlatan haritaların hazırlanması, han bölgelerinde tespit edilen yapıların planlarının çıkarılması, fotoğraflanması ve koordinat noktalarının alınması olarak belirlenmiştir.