Özet:
Günümüz yaşantısının gelişimi ve değişiminin oluşum kaynağı bireyin sahip olduğu düşünsel boyutlarının artması ve bu yönde fikir üretimi oluşturmasıyla sağlanmaktadır. Bireyin düşünsel boyutlarıyla meydana gelen ideoloji kavramı, günlük yaşantımızda her alanda kendini gösterebildiği gibi mimarlık alanında da görülmektedir. Bu çalışma kapsamında; mimarlık ve ideoloji olgularının birbiriyle etkileşimi dini yapılar üzerinden incelenmiştir. Bu yöndeki dini yapılar üzerinden çalışma tercihinin sebebi ideolojinin toplum için olmasından kaynaklı olarak, belirli bir düşünceyi yapıyla ifade etmekte olan dini yapıların da benzer amacı göstermesinden kaynaklanmaktadır. Tezdeki amaç ise, Mimarlık-İdeoloji ilişkisinin dini yapılar üzerinden gösterildiği bu tez çalışmasında bilgilendirme sağlamak amacıyla belirlenmiş olan Tutucu fikir, Düzeltimci, İhtilalci ve Karşıt genel ideolojileri bazında 8'er örnekle incelenerek toplamda 32 yapı örneğinin form analizi ve değerlendirmesi karşılaştırmalı olarak yapılmıştır. Çalışma beş bölümden oluşup Genel Bilgiler bölümünde Mimarlık ve İdeoloji kavramıyla ilişkili olarak bilgilendirme sağlanmıştır. Yapılan Çalışmalar bölümünde örneklem grubu belirlenip, bu yapıların analizinde kullanılacak kriterler hakkında bilgilendirme sağlanmış ve analiz tablosu oluşturulmuştur. Bulgular bölümünde dört genel ideoloji başlığında gruplandırılan örneklerin analizi yapılmıştır. İrdelemeler bölümünde analizler sonucu elde edilen veriler derlenerek, örneklem grupları karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Son olarak Sonuçlar ve Öneriler bölümünde analiz ve değerlendirmelere ait bilgi aktarımı vurgulanmış ve çalışmayla ilişki olarak öneriler aktarılmıştır.
