Konut ve sosyal sürdürülebilirlik ilişkisinin hanehalkı çeşitliliği üzerinden irdelenmesi

Abstract

Günümüzde küreselleşen yaşam dinamikleri, özellikle şehirlerin topluluk karakterlerini ve topluluğu oluşturan bireylerin yaşam biçimlerini değişikliğe uğratmaktadır. Bireylerin yaşam seyrindeki, yaşam döngülerindeki ve gündelik yaşamlarındaki değişimler, hanehalkı yapılarının çeşitlenmesine, var olanların ise toplum içerisinde daha görünür bir hal almasına yol açmaktadır. Hanehalkı yapılarındaki değişimin aksine, konut ve çevrelerinin sunuluş biçimleri ise hız ve ekonomik kazanç odaklı süreçler nedeni ile artan konut talebine cevap verebilmek adına tek tipleşmektedir. Aynılaşan yaşam çevreleri, çeşitlenen hanehalkı yapılarının toplu ve bireysel olarak ihtiyaç ve isteklerine cevap verememektedir. Bu durum ise bireylerin memnun şekilde konutlarında ikamet edebilmelerine engel olmaktadır. Refahın, istikrarın ve sosyal sermayenin sağlanamadığı konut ve çevreleri, sosyal sürdürülebilirlik hedefine ulaşılamayan sorunlu yaşam çevrelerini türetmektedir. Çalışmada, bu probleme dikkat çekmek amacıyla konut ve sosyal sürdürülebilirlik ilişkisinin hanehalkı çeşitliliği üzerinden irdelenmesine odaklanılmıştır. Tez kapsamında bu ilişki görünür kılınarak, hanehalkı çeşitliliğinin göz önünde bulundurulduğu tasarımların, sosyal sürdürülebilirliğe katkısının tespit edilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada sosyal sürdürülebilirliğin sosyal eşitlik ve toplumun sürdürülebilirliği kriterlerinin kullanıcı ve hanehalkı çeşitliliği ile bu grupların konut ve çevresindeki ihtiyaçlarına odaklanan literatür sunumu yapılmıştır. Aralarındaki ilişki konut, toplu konut ve konut yakın çevresi ölçeğini kapsayacak biçimde irdelenmiştir. Kullanıcı çeşitliliği ile sosyal sürdürülebilirlik ilişki kapsamında belirlenen ölçüm kriterleri, anket tekniği ile alanda sorgulanmıştır. Yapılan anket çalışması verileri SPSS programı kullanılarak irdelenmiştir. Değerlendirmeler sonucunda, farklı hanehalkı gruplarının konut ve çevresi ölçeğindeki gereksinimlerinin değiştiği görülmüştür. Kullanıcıların bu ihtiyaçların karşılanamaması durumu ise konut ve çevrelerinde memnuniyetsiz şekilde yaşamlarına devam etmelerine veya zorunlu taşınmalara neden olduğu sonuçlarına varılmıştır.