Özet:
İki aşamadan oluşan bu çalışmanın birinci aşamasında katı yağlayıcı olarak grafit ve hegzagonal bor nitürürün (h-BN), aşındırıcı olarak da alüminyum oksit (Al2O3) ve bor karbürün (B4C) fren balatalarının mekanik ve tribolojik özelliklerine etkilerini belirlemek üzere deneyler yapılmıştır. Mekanik deneyler ilgili ASTM standartlarına uygun olarak oda sıcaklığında ve tribolojik deneyler Chase tipi sürtünme test düzeneğinde SAE J 661 standardına uygun olarak yapılmıştır. Numunelerin sürtünme katsayıları ve özgül aşınma miktarları katı yağlayıcı miktarının azalması ve aşındırıcı miktarının artması ile artmıştır. Numunelerin aşınmış yüzeylerindeki ve aşınma parçacıklarındaki demir miktarı da katı yağlayıcı miktarının azalması ve aşındırıcı miktarının artması ile artmıştır. Çalışmanın ikinci kısmında ise aşındırıcı tane boyutunun fren balatalarının sürtünme ve aşınma davranışlarına etkileri incelenmiştir. Farklı tane boyutlarına sahip Al2O3, SiC ve B4C kullanılarak üretilen numunelere yapılan testler sonucunda aşındırıcı tane boyutu arttıkça sürtünme katsayısının arttığı ve özgül aşınma miktarının azaldığı bulunmuştur. Aşınma direnci yüksek olan numunelerin aşınma parçacıkları genellikle plaka şeklinde olurken, aşınma direnci düşük olan numuneler ince taneli küresel aşınma parçacıkları sergilemiştir.
