Özet:
Cevherlerden altın/gümüş kazanımında kullanılan en yaygın yöntem siyanür liçidir. Ancak, son yıllarda çevresel, teknik, ekonomik, sosyal faktörler ve artan yasal düzenlemeler geleneksel siyanür liçi prosesinin uygulanmasını zorlaştırmaktadır. Bu nedenlerden dolayı siyanüre alternatif reaktiflere yönelik araştırmalar sürmektedir. Tiyosülfat, özellikle çevresel açıdan siyanüre göre daha uygun bir kimyasal olması ve yüksek liç kinetiğine sahip olması nedeniyle en önemli alternatif reaktif konumundadır. Bu tez kapsamında, bakırlı altın cevheri ve piritik altın konsantresinden tiyosülfat liçi ile altın/gümüş kazanımı araştırılmıştır. Ayrıca, yüklü liç çözeltilerinden altın/gümüş kazanımı için sodyum sülfür (Na2S) ile çöktürme testleri gerçekleştirilmiştir. Liç testlerinde, amonyak (NH3), tiyosülfat (S2O3) ve bakır (CuSO4) konsantrasyonlarının altın/gümüş kazanma verimlerine etkisi deneysel tasarım yöntemleri ile araştırılmıştır. Elde edilen sonuçlar her iki malzeme için de amonyak konsantrasyonundaki artışın liç performansını artırdığını, ancak, tiyosülfat konsantrasyonundaki artışın olumsuz etkilediğini göstermiştir. Bakırlı altın cevherinden altın kazanımı en yüksek %81,5 Au (24. saat) olarak belirlenmiştir. Piritik altın konsantresinin liçinde altının tamamı 8. saatte kazanılmıştır. Farklı konsantrasyonlarda sodyum sülfür (2,0-24,2 mM) ilave edilerek, yüklü liç çözeltilerinden metallerin (Au, Ag, Cu, Zn) çöktürülmesi/kazanılması incelenmiştir. Sodyum sülfür konsantrasyonu arttıkça (2,0 mM'dan 24,2 mM'a) altın ve gümüş çöktürme verimleri yükselmiştir. Test edilen en yüksek Na2S konsantrasyonunda (24,2 mM), gümüşün tamamı, altının %34,8'i ve bakırın %83,5'i çökmüştür. Sodyum sülfür konsantrasyonundaki artışın çinko çöktürme verimine (%30-36,6) sınırlı bir etkisi olduğu gözlenmiştir. Elde edilen sonuçlar, yüklü liç çözeltilerinden gümüşün, altından seçimli olarak kazanılabileceğini göstermiştir.
