Özet:
Serbest halde bulunan altın ve gümüş cevherleri gün geçtikçe tükenmekte ve bunun yerine refrakter cevherlerin değerlendirilmesine yönelim artmaktadır. Özellikle gümüş cevherinin farklı minerolojik yapıda ve karmaşık şekilde olması kazanımını zorlaştırmaktadır. Geleneksel olarak altın ve gümüş cevherlerine uygulanan siyanür liçine alternatif olarak tiyosülfat liçinin öngörülmesinin nedenleri; bu tip refrakter cevherlerde siyanür liçinin metal kazanım etkinliğinin düşük, siyanürün toksik etkisi ve tiyosülfat (S2O3-2) liçinde yabancı katyonların etkisinin az olması şeklinde sıralanabilir. Bu tez çalışmasında refrakter gümüş cevherlerinden siyanüre alternatif olarak gerçekleştirilen tiyosülfat liçi ile yüksek gümüş kazanımı hedeflenmiştir. Çalışmalarda, karıştırmalı değirmen yardımıyla ince öğütme yapılarak yüksek verim elde etmek için yapılan liç deneylerinde deneysel tasarım yöntemi kullanılarak parametrelerin etkisi araştırılmıştır. Çalışmalar sonucunda, refrakter cevherden ince öğütme (5 µm) ön işlemi ile birlikte tiyosülfat liçi sonucunda %98 gümüş kazanımı elde edilmiştir. Bununla birlikte tiyosülfat tüketiminin 93,8 kg/ton olduğu tespit edilmiştir. Siyanür liçinde ise %72,6 gümüş kazanımı elde edilirken 4,81 kg/ton siyanür tüketimi gerçekleşmiştir. Yüksek reaktif tüketimlerine rağmen tiyosülfatın gümüş kazanımında daha etkili olduğu gözlenmiştir.
