Vakfıkebir (Trabzon) ilçesinin fiziksel veriye dayalı coğrafi bilgi sistemleri tabanlı heyelan duyarlılık değerlendirmesi

Abstract

Ülkemizde özellikle Karadeniz Bölgesi'nde heyelanların çok yaygın olarak meydana geldiği bilinmektedir. Bu konunun ayrıntılı olarak incelenerek, insan ve yaşam olanakları üzerinde yarattığı olumsuz etkileri en aza indirgemek için kalıcı çözümler üretmesi zorunlu hale gelmektedir. Bu çalışmada, Vakfıkebir (Trabzon) ilçesinin heyelan duyarlılık analizi gerçekleştirilmiştir. Vakfıkebir ve çevresinin 1:25.000 ölçekli jeoloji haritası MTA Genel Müdürlüğü'nden elde edilmiştir. Bölgede meydana gelen aşırı ve şiddetli yağışlardan dolayı özellikle yüksek derecede ve tamamen ayrışmış kayaçlardan türeyen kalıntı(rezüdiel) toprak zeminlerde çok sayıda heyelan meydana gelmiştir. İnceleme alanında meydana gelen heyelanlara ait envanter haritası, GoogleEarth çok zamanlı görüntüleme olanağı kullanılarak MTA Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan Türkiye Ulusal Heyelan Envanter haritasından yararlanılarak hazırlanmıştır. İnceleme alanında yüzeylenen kalıntı toprak zeminlerden alınan numuneler üzerinde yapılmış fiziksek ve mekanik deney verilerinden de yararlanılarak SINMAP (Stability Index Mapping) matematiksek modeli kullanılarak fiziksel veriye dayalı heyelan duyarlılık haritası üretilmiştir. Ayrıca yapılan çalışmalarla birlikte olasılıksal yöntemler içerisinde kabul edilen Frekans Oranı (FR) ve Entropi Endeksi (EE) yöntemleri kullanılarak da heyelan duyarlılık haritaları üretilmiştir. Bu duyarlılık haritalarında, çok az duyarlı, az duyarlı, orta duyarlı yüksek duyarlı ve çok yüksek duyarlı olmak üzere beş farklı duyarlılık alanı belirlenmiştir. Üretilen heyelan duyarlılık haritalarının doğruluk değerlendirmeleri ve birbirleriyle karşılaştırmaları gerçekleştirilerek yapılan kestirim değerlendirmeleri irdelenmiştir.