Geç kretase yaşlı Çatak formasyonu (Maçka, Trabzon) Çeşmeler üyesinin foraminifer faunası ve biyostratigrafisi

Abstract

Maçka (Trabzon) yöresinde yüzeyleyen Geç Kretase yaşlı volkano-tortul istif, Çatak Formasyonu olarak bilinir. Formasyonun bazalt, andezit ve tüflerden oluşan alt kısmı Sukenarı Üyesi; volkaniklerle arakatkılı marn, kumlu kireçtaşı, killi kireçtaşı ve silttaşından oluşan üst kısmı ise Çeşmeler Üyesi olarak ayrılmıştır.Çeşmeler Üyesinden alınan 2 adet ölçülü stratigrafik kesitin (Çatak-1ve Çatak-2) sedimantolojik ve paleontolojik incelenmesi yapılmıştır. Sedimantolojik özellikleri Çeşmeler Üyesi'nin kuzeye doğru derinleşen bir havzada çökeldiğini ortaya koymuştur.Çeşmeler Üyesine ait Çatak-1 kesitinden, Turoniyen?Koniasiyen'i (Geç Kretase) tanımlayan planktonik foraminiferler elde edilmiş ve bu fauna yardımıyla kesitin biyostratigrafik zonlaması yapılmıştır. Whiteinella, Helvetoglobotruncana, Marginotruncana, Dicarinella, Hedbergella cinslerine ait toplam 10 tür tanımlanmış ve Whiteinella archaeocretacea (Alt Turoniyen), Helvetoglobotruncana helvetica (Orta Turoniyen), Marginotruncana sigali (Üst Turoniyen) ve Dicarinella primitiva (Alt Koniasiyen) Zonları belirlenmiştir. Planktonik foraminiferlerle birlikte, Erken Turoniyen'i karakterize eden Paronaella spp., Halesium sp., Crucella cachensis Pessagno, 1971, Crucella sp., Patelulla sp., Stichomitra sp., Stichomitra communis Squinabol, 1903, Nassellaria indet. ve ?Pseudodictyomitra sp. cf. P. pseudomacrocephala (Squinabol, 1903)'den oluşan bir radyolarya faunası tanımlanmıştır.Sedimantolojik özellikleri ve içerdiği pelajik foraminifer ve radyolarya faunası, Çeşmeler üyesinin Turoniyen?Koniasiyen aralığında, yay önü bir havzanın kıta yamacında çökeldiğini göstermektedir.