Murgul (Artvin) bakır madeninin çevresel etkileri

Abstract

Murgul (Artvin) bakır madeninin çevresel etkilerini ve çevresel kirliliğin mevsimsel boyutlarını belirlemek amacıyla kuru ve yağışlı olmak üzere iki ayrı sezonda su ve dere kumu jeokimyası çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Yağışlı sezonda alınan ham, süzülmüş ve filtrelenmiş su örneklerinde ölçülen fiziksel ve kimyasal parametrelerden sıcaklık, çözünmüş oksijen, As ve Ba su örnek türleri arasında istatistiksel açıdan farklılık göstermiştir. Örnek türlerinin karşılaştırılması sonucunda, hassasiyet gerektiren durumlar için filtrelemenin gerekli olduğu belirlenmiştir. Madenin aktif olarak çalışmadığı dönemlerde alınan ham su örnekleri analiz edilen tüm inorganik parametreler bakımından yüksek kirlilik göstermiştir. Bu örneklerin dinlendirilmesi ve süzülmesi ile tüm inorganik parametreler açısından III. Sınıf Su kriterlerine sahip su elde edilmiştir. Süzme işlemi sonrasında yapılan filtreleme ile inorganik parametreler açısından I. Sınıf Su kriterlerine sahip su elde edilmiştir. Buna karşın madenin aktif olarak çalıştığı dönemlerde, süzme işlemi Cu dışında kalan tüm inorganik kirleticilerin III. Sınıf Su kriterlerine göre engellenmesini sağlamıştır. Filtreleme sonunda da I. Sınıf Su kriterlerine göre Cu, Zn ve Mn; III. Sınıf Su kriterlerine göre ise sadece Cu kirliliğinin devam ettiği görülmüştür. Dere kumlarındaki Fe, S, As, Ba, Cd, Cu, Hg, Pb ve Zn elementleri, 2005 yılında madenin etkin çalışması ve örneklemenin kuru sezonda yapılmış olması sebebiyle atık noktasından itibaren artarken, 2006 yılında madenin düzenli çalışmayışı ve örneklemenin yağışlı sezonda yapılmış olmasından ötürü atık noktasından itibaren azalmaktadır. Silisyum 2005 ve 2006 yıllarında bu elementlerin tam karşıtı bir davranış sergilemektedir.