Özet:
Bu çalışmada Trabzon güney çevre yolu Arsin -Trabzon arası muhtemel güzergahında yüzeylenen kaya ve zemin karakterli birisilerin mühendislik özellikleri gerek arazi, gerekse laboratuvar deney ve gözlemleri ile belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla öncelikle güzergahın 1/25.000 ölçeğinde genel jeoloji haritası yapılmış, buna bağlı olarak 1/10.000 ölçeğinde birimlerin ayrışma dereceleri baz alınmak suretiyle mühendislik jeolojisi haritası yapılmıştır. İnceleme alanında altı farklı birim ayırt edilmiştir. Bu birimler yaşlıdan gence; riyolit-riyodasit ve dasitler (Üst Kretase-Paleosen), kireçtaşı, marn, kuntaşı, tüf ardalanması (Üst Kretase-Paleosen), andezit-bazalt ve piroklastlan (Eosen), polijenik- heterojen konglomera ve breşler (Pliyosen), seki ve alüvyonlardır (Kuvaterner). Mühendislik jeolojisi haritasında ayırtlanan altı birim mühendislik özellikleri açısından ayrı ayrı ele alınmış ve her bir birim için mümkün olan jeoteknik parametreler belirlenmiştir. Bu birimlerden kaya niteliğinde olanlar kireçtaşı, riyodasit, riyolitik breş ve konglomera-breştir. Kireçtaşı ve riyodasit iyi kaliteli, orta çatlaklı» orta ve çok geniş açridıklı, hafif ve orta derece pürüzlü, kısmen ayrışmış ve yüzeysel alterasyona uğramış ve orta dirençli kaya olarak belirlenmiştir. Bu birimlerin kaya kütle puanlamasına göre sınıflandırmaları yapılmış, tünel kayası, temel kayası ve şev kayası olmaları açısından irdelenmişlerdir. Buna göre kireçtaşı ve riyodasitin tünel ve temel kayası açısından uygun oldukları, şev kayası olarak ise zayıf kalitede oldukları görülmüştür. Diğer kaya birimlerinin ise gerek ileri derece ayrışmadan, gerekse zayıf çimentolanmalarından dolayı mühendislik kalitesi açısından düşük değerlere sahip oldukları tespit edilmiştir. Kil mineralojilerine bağlı olarak iki farklı zemin tipi belirlenmiştir. Bu zeminlerde yapılan incelemeler sonucunda ise her iki kil zeminin de yüksek plastisiteli oldukları belirlenmiştir. GIS tekniği kullanılarak çalışma güzergahına ait 1/10.000 ölçeğinde eğim, bakı, yükseklik değeri haritaları üretilmiş*, bunlardan eğim haritası ile mühendislik jeolojisi haritası çakıştırılarak kütle hareketleri risk haritası elde edilmiştir. Bunun sonucunda çalışma alanında riskli ve risksiz alanlar dereceli olarak ayırtlanmıştır. Ayrıca yine bu güzergah için üç boyutlu sayısal arazi modeli de türetilmiştir.
