Poisson, üstel ve gumbel uç değerler dağılım modelleri kullanılarak batı Anadolu Bölgesi'nin depremselliğinin incelenmesi

Abstract

Dünyadaki en hareketli deprem kuşaklarından biri olan Alp-Himalaya deprem kuşağı üzerinde bulunan Türkiye, deprem aktivitesi bakımından oldukça etkin bir ülkedir. Ülkemizde yer alan Kuzey Anadolu Fay Zonu, Doğu Anadolu Fay Zonu, Bitlis Bindirme Zonu ve Batı Anadolu'da yer alan Graben Zonları gibi aktif deprem zonları geçmişte birçok yıkıcı deprem ürettiği gibi gelecekte de oluşacak depremlerde büyük can ve mal kaybına sebep olacağı bilinmektedir. Bu yıkıcı sonuçları minimuma çekmek için çeşitli istatistiksel çalışmalar yapılarak depremlerin önceden belirlenmesi amaçlanmaktadır. Türkiye'de en aktif bölgelerden birisi olan Batı Anadolu bölgesi nüfus yoğunluğu bakımından oldukça önemli ve yüksek deprem riskine sahip bir alan olarak görülmektedir. Bu nedenle Batı Anadolu bölgesi iki ana bölgeye ayrılmış ve üç faklı istatistiksel model (Poisson model, Üstel dağılım modeli ve Gumbel uç değerler modeli) uygulanarak deprem olma olasılıkları hesaplanmıştır. Çalışmada elde edilen sonuçlar, bölgeler ve modeller arasında karşılaştırılarak yorumlanmış ve modellerin birbirlerinden farklı ya da benzer olduğu yanlar incelenmiştir. Yapılan olasılık çalışmalarında kuvvetli (Mw ≥ 6.0) ve büyük (Mw ≥ 7.0) depremler için üç modelin sonuçlarının uyumlu olduğu görülmüştür. Belirlenen iki bölge ve üç yöntem dikkate alındığında elde edilen sonuçlara bakılarak 1.bölgede magnitüdü Mw ≥ 4.0 olan depremlerin oluşma olasılıklarının daha yüksek, tekrarlanma periyodlarının ise daha kısa olduğu söylenebilir.