Çok yanıtlı Taguchi optimizasyonunda ROC-CODAS yaklaşımı

Abstract

Bu çalışmada Taguchi Deney Tasarımı yöntemi kullanılarak arabaların iskeletine yerleştirilen ve çarpma sonucu hasarları minimize eden ince cidarlı tüplerin, optimum tasarım parametrelerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Problem kapsamında enerji sönümleme performansı optimize edilmek istenmiştir. Ancak çarpma esnasında oluşan enerji sönümleme miktarı ve oluşan pik kuvvet, bu performans üzerinde etkili olmaktadır. Bu sebeple çalışma, iki farklı yanıtın eş zamanlı değerlendirildiği çok yanıtlı bir optimizasyon problemi olarak koşul, malzeme ve açı faktörlerine göre incelenmiştir. Deneyler L18 ortogonal dizilimine göre yapılmıştır. Çalışmanın başlangıcında yanıtlara ayrı ayrı Taguchi metodu uygulanmıştır. Elde edilen optimum faktör seviye kombinasyonları farklı olduğundan çalışmanın devamında yanıtlar birlikte değerlendirilmiştir. Çok yanıtlı problemin tek yanıtlı hale dönüştürülmesinde ROC-CODAS yaklaşımı kullanılmıştır. Optimum parametreler statik koşul, St52 malzemesi ve 0° açı olarak bulunmuştur. Faktörlerinin yanıtlar üzerinde anlamlı etkisinin olup olmadığını incelemek için varyans analizi yapılmıştır. Buna göre malzeme ve açı faktörlerinin etkisinin anlamlı olduğu, koşul faktörünün ise etkisinin anlamsız olduğu görülmüştür. Faktörlerin enerji sönümleme performansı üzerindeki etkisinin %99,3'ü geliştirilen doğrusal olmayan regresyon modeliyle ifade edilebildiği gösterilmiştir. Çalışma sonucunda belirlenen optimum parametrelerle tasarlanan tüplerin, çarpma esnasında enerji sönümleme performansını olumlu etkilemesi nedeniyle daha az hasar oluşturması beklenmektedir.