Doğu Karadeniz'in kafes balığı yetiştiriciliği yapılan kıyısal alanında TRIX indeksinin değerlendirilmesi (Yomra örneği)

Abstract

Su ürünlerine talebin gelecekte artacağı ve doğal stoklardan daha fazla üretim yapılamayacağı dikkate alınırsa, yetiştiricilik yoluyla yapılan üretimin düzenli olarak artırılması gerektiği açıktır. Ancak bu artış bazı çevresel etkilere neden olmakta ve ötrofikasyon riski oluşturmaktadır. Bu çalışmada, bir su ürünleri yetiştiricilik işletmesinde toplam fosfor, toplam inorganik azot, klorofil-a derişimleri ve % doymuş oksijenden sapma değerleri belirlenerek TRIX İndeksi bir tam yıl olmak üzere aylık olarak hesaplanmıştır. TRIX İndeksi, yetiştiricilik yapılan alanda su kalitesinde oluşacak değişimlerin izlenerek ötrofikasyon riskinin belirlenmesi ve ortamsal hasarın tanımlanması için kullanılmıştır. Çalışmanın amacı Doğu Karadeniz Bölgesi'nde yer alan Trabzon ilinin Yomra ilçesi sınırları içindeki kafes balığı yetiştiriciliği yapılan bir kıyı alanında TRIX İndeksi temel alınarak ötrofikasyon riskinin hesaplanması ve değerlendirilmesidir. Belirlenen yedi istasyondan çalışma süresince her ay su örnekleri alınmış ve elde edilen değerler (en küçük, en büyük, ortalama) şu şekilde bulunmuştur: çözünmüş oksijen (6.254-10.640-8.830±0.057 mg/L), klorofil-a (0.001-2.630-0.601±0.028 µg/L), nitrat+nitrit azotu (NO3-+NO2-)-N (0.098-54.040- 7.264±0.426 µg/L), amonyum azotu (NH4+ -N) (0.420- 45.210- 10.909±0.508 µg/L), toplam fosfat (0.100-63.496-5.006±0.503 µg/L) ve TRİX İndeksi (0.258-4.516-2.702±0.049).TRIX İndeksi değerleri bölgede iyi bir trofik düzeyi göstermekte ve birkaç istasyon dışında hiçbir istasyonda kritik değer olan 4'ün üzerine çıkmayarak oligotrofik temiz su özelliğini kanıtlamaktadır.