Özet:
Nüfus artışı, endüstriyel aktivite ve yaşam standardındaki artış, beraberinde daha fazla içme ve kullanma suyu temini zorunluluğu getirmiştir. Bu zorunluluğa bağlı olarak oluşan ve arıtım aşamalarının kaçınılmaz bir yan ürünü olan içme suyu arıtma çamurlarının (AÇ) işlenmesi ve bertaraf edilmesi gittikçe büyüyen bir problem haline gelmiştir. Bu atıkların doğrudan çevreye verilmesi halinde havayı, toprağı ve suyu kirleterek doğayı ve canlıların yaşamını olumsuz etkilediği bilinmektedir.Atıkların yeniden değerlendirilmesi gerektiği fikrinden yola çıkarak bu çalışmada AÇ ve AÇ'nun farklı sıcaklıklarda pişirilmesiyle elde edilen aktifleştirilmiş arıtma çamurlarının (AAÇ) çimentoda kullanılabilirliği araştırılmıştır. Bu çalışmada, Trabzon İçme Suyu Arıtma Tesisinde (TİAT) suyun arıtılması sonucu elde edilen jelimsi içme suyu arıtma çamurunun öncelikle fiziksel, kimyasal ve mineralojik özellikleri belirlenerek daha sonra bu atığın farklı sıcaklıklarda (500, 600 ve 700oC) pişirilmesiyle elde edilen AAÇ'larının değişen madde bileşimi ve özellikleri incelenmiştir. Farklı oranlarda (%5, 10, 15, 20) AÇ ve AAÇ ihtiva eden çimento harçları üretilerek 1, 2, 7 ve 28. günlerdeki basınç dayanımı, priz alma ve hacim genleşmesi değerleri ölçülmüştür.Elde edilen bulgular AÇ ve AAÇ içermeyen kontrol örnekleriyle, birbirleriyle ve Türk Standartlarıyla karşılaştırılarak irdelenmiştir. Sonuç olarak, belli oranlarda (%5-10) AÇ ve AAÇ'nun katkı malzemesi olarak kullanılması halinde çimento özelliklerini bozmadığı görülmüştür.
