Toprak kökenli mikrofunguslarda lipaz üreten suşların araştırılması, lipaz saflaştırılması ve karakterizasyonu

Abstract

Bu çalışmada, Rize ilinde çay yetiştirilen topraklardan izole edilen 15 cinse ait 213 mikrofungusun ekstraselülar lipaz aktiviteleri kalitatif olarak test edildi. Bu mikrofunguslar arasında en yüksek aktiviteye sahip olan tür Mucor hiemalis f. corticola IDM11B olarak belirlendi. Bu suşun üretmiş olduğu lipaz saflaştırılarak karakterize edildi.M. hiemalis f. corticola IDM11B suşuna ait ekstraselular lipaz, amonyum sülfat çöktürmesi, diyaliz, Sephadex G-75'in kullanıldığı jel filtrasyon ve Q-Sepharose Fast Flow iyon değişim kromatografileri kullanılarak saflaştırıldı. Saflaştırma basamaklarında fraksiyonlardaki toplam protein miktarları ve lipaz aktiviteleri spektrofotometrik yöntemle belirlendi. Enzim, %27.7 verimle 12.63 kat saflaştırıldı. Saflaştırma basamaklarında elde edilen protein örnekleri SDS-PAGE'te yürütüldü ve moleküler ağırlıklarına göre ayrımları yapıldı. Ayrıca analitik jel filtrasyon yapılarak, enzimin moleküler ağırlığının 46 kDa olduğu belirlendi. Saflaştırılmış enzimin optimum pH'sı, optimum sıcaklığı, sıcaklık ve pH stabilitesi, Km ve Vmaks değerleri hesaplandı. Enzim aktivitesi üzerine bazı metal iyonlarının etkisi incelendi. Enzimin optiumum pH'sı 7.0, optimum sıcaklığı 40 °C olarak belirlendi. pH 7.0- 9.0 aralığında, 4 °C'de 72 saat inkübasyondan sonra enzimin oldukça kararlı olduğu gözlendi. Isıl kararlılık eğrisi incelendiğinde, 90 dakikalık inkübasyon sonunda enzimin 30 °C'de kararlı olduğu, 50 °C'ye kadar aktivitesini % 50 civarında koruduğu tespit edildi. p-NPP varlığında M. hiemalis f. corticola IDM11B lipazının Km ve Vmaks değerleri, Hanes-Woolf grafiği yardımıyla sırasıyla, 1.327 mM ve 91.11 µmol/dk olarak belirlendi. Farklı son konsantrasyonlardaki bazı metal iyonlarının aktiviteyi önemli oranda etkilemediği belirlendi.