Asimetrik bağımlılık ve pazarlık gücü: Çin-Rusya enerji ilişkilerinde yeni dengeler

Abstract

Günümüz uluslararası ilişkilerinde sert gücün önemini nispeten yitirdiği aşikârdır. Buna karşın, yaygın olarak askeri boyutlarıyla ilişkili sert gücün önemini yitirmeye başladığı böylesi bir dönemde ulusal gücün unsurları arasında sayılan stratejik enerji kaynaklarının daha da önemli hale geldiği de görülmektedir. Enerji kaynaklarını uluslararası politikanın para birimi haline geldiği şeklindeki ifadelere tanıklık edilmesi, bunun göstergelerindendir. Enerji kaynaklarının kazanmış olduğu önem güç olgusuyla ilişkilidir. Bu bağlamda söz konusu ilişkiyle, aktörlerin birbirlerine karşı askeri güç kullanımını da içeren bir çatışmanın gerçekleşme ihtimalini yok denecek ölçüde zayıflattığı karşılıklı bağımlılık ortamında dâhil karşılaşmak mümkündür. Nitekim karşılıklı bağımlılık gibi işbirliği ortamındaki stratejik enerji kaynakları temelindeki ilişkiler gününüzde ortaya çıkan asimetriler nedeniyle güç unsuruna dönüşebilmektedir. Bu bağlamda enerji kaynaklarının uluslararası politikada pazarlık gücü için kaldıraç olarak kullanıldığına tanıklık edilmektedir. Fakat enerji kaynaklarından sağlanan pazarlık gücünün hangi tarafın lehine olduğu tartışılmalıdır. Bununla ilişkili olarak literatürdeki yaygın inanış, pazarlık gücünün Rusya gibi stratejik enerji kaynakları rezerv sahibi aktörlerin lehine olduğudur. Ancak özellikle Ukrayna Krizi sonrasında uluslararası alanda uygulamaya konan yaptırımlarla birlikte bu durumun geçerliliğini yitirmeye başladığı iddia edilebilirdir. Söz konusu iddia, enerji bağlamında Çin-Rusya ilişkileri ve taraflar arasındaki etkileşimler, analiz edildiğinde daha da anlaşılır olacaktır. Bu bağlamda, bu tezin ana amacı karşılıklı bağımlılık temelindeki Çin-Rusya enerji ilişkilerinde son dönem gelişmelerinin ve niteliğinin analiz edilmesidir.

It is obvious that hard power has relatively lost its importance in today's international relations era. On the other hand, it is seen that strategic energy resources, which are among the elements of national power, become even more important in a period when the hard power, which is commonly associated with military dimensions, begins to lose its importance. One of the indicators of this is the statements that argues the energy resources have become the currency of international politics. The importance that energy resources have gained is undoubtedly related to the phenomenon of power. In this context, it is possible to encounter this relationship, including in an environment of interdependence, where the actors weaken the possibility of a conflict, including the use of military force, against each other to a negligible level. As a matter of fact, relationships based on strategic energy resources in a collaborative environment such as interdependency can turn into a power factor due to the asymmetries that emerge today. In this context, it is witnessed that energy resources are used as leverage for bargaining power in international politics. However, it should be discussed which side is in favor of the bargaining power obtained from energy sources. Related to this, the common belief in the literature is bargaining power is in favor of actors with strategic energy resources like Russia. However, it can be argued that this situation started to lose its validity, especially with the sanctions implemented after the Ukraine Crisis. The claim in question will be more understandable when China-Russia relations are analyzed in the context of energy. In this context, the main purpose of the thesis is to analyze the recent developments and characteristics of China-Russia energy relations based on interdependency.