Türkiye'de kamu finansmanında İslami finans alternatifi: Sukuk

Abstract

slami finans piyasası son yıllarda önemli bir gelişim hızı göstermiştir. İslami finansın bu gelişim hızını yakalamasında son dönemlerin ilgi çeken enstrümanı olan sukukun payı oldukça fazladır. Nitekim sukuk, 2001 yılından itibaren tüm dünyada önemli bir atılım göstermiştir. Öyle ki sukuk 2014 yılında 120 milyar doları aşan ihraç tutarlarına ulaşmıştır. Sukukun son yıllarda hızla büyümesinin ardında hiç şüphesiz devlet sukuklarının payı oldukça fazladır. Nitekim, özellikle 2009 yılının ardından sukuk piyasasına devlet sukukları hakim olmaya başlamıştır. Global olarak artan devlet sukuku ihraçlarına paralel olarak Türkiye, devlet sukuku ihracına 2012 yılında başlamış ve 2016 yılında yaklaşık 9 milyar dolarlık sukuk ihracı ile dünya piyasasında öne çıkmıştır. Devlet sukukları, kamu borç yönetimi açısından devletlere birçok avantajlar sağlamaktadır. Ancak devlet sukuklarının kamu borç yönetiminde kullanılabilmesi için daha düşük maliyetli olması gerekmektedir. Sukuk ihraç maliyetlerinde ve getirilerinde yaşanacak bir azalma ise ancak sukuk problemlerinin çözümü ile gerçekleşebilecektir. Vatikan'ın İslami finansa kulak verin çağrısından ve Birleşik Krallık'ın sukuk merkezi olmak için çabasından esinlenerek Türkiye'de devlet sukukunun alternatif bir fon olarak sağlayacağı faydalara ve Türkiye'nin bu yönde ele alabileceği önlemlere değinen bu çalışmanın amacı Türkiye'ye devlet sukukunun alternatif bir fon kaynağı olarak sağlayacağı avantajlar ve Türkiye'nin atması gereken adımları incelemektir.

The Islamic finance market has shown a significant pace of development in recent years. The contribution of sukuk, which is an interesting instrument of recent periods, in catching the pace of development of Islamic finance, is quite high. As a matter of fact, sukuk has made an important breakthrough all over the world since 2001. So much so that in 2014, sukuk reached issuance amounts exceeding 120 billion dollars. There is no doubt that the underlying cause of this rapid sukuk growth is sovereign sukuk issuances. İndeed, sovereign sukuks dominated sukuk market especially after 2009. In parallel with the increase in the sovereign sukuk issuances, Turkey started sukuk issuances in 2012 and issued sovereign sukuk amounted 9 billion dollar in 2016. Sovereign sukuks provide many advantages to the governments in terms of public debt management. However, sovereign sukuks need to be low-cost to be used in public debt management. A reduction in the sukuk yields and issuance costs can only be achieved by solving the sukuk problems. The purpose of this research, which is inspired by the call of Vatican to pay attention to Islamic finance and effort of United Kingdom to be a sukuk center, is examining advantages of sukuk as an alternative fund source and the steps must be taken by Turkey.