1960-1980 dönemi Türk parlamentosu'nda vesayetçi yapılar

Abstract

Ülkemizde, askerler başta olmak üzere, vesayetçi bürokrasi her zaman darbe yapmaya meyilli olmuştur. Öyle ki, darbeci zihniyetin kökenleri Osmanlı bürokratlarına kadar götürebilir. Türkiye Cumhuriyeti'nin bürokratları, bir zamanlar, Osmanlı'nın da bürokratlarıydı. Osmanlı'dan hareketle konuyu incelersek, koca bir imparatorlukta bile, çeşitli nedenlerle padişahlar isyan, suikast, baskı ve diğer yöntemlerle değiştirilmekteydi. Dolayısıyla geçmişte Osmanlı memuru veya zabiti olan vesayetçi bürokratlar, (askerler) çıkarları doğrultusunda darbe yapma eğilimine de sahiptiler. Darbelerin amacı, hemen her zaman "bozulan ülke yönetiminin istikrara kavuşturularak şiddet ve terör eylemlerinin bitirilmesi", "bozulan ekonominin düzeltilmesi" ve "yeniden demokratik düzene dönmek" olarak ifade edilir. Yani demokrasi adına bir darbe yapılır, oyunun kuralları yeniden belirlenir ve sonrasında silahlı bürokrasi, yönetimi tekrar sivillere bırakır. Oysa gerçekte olan çok daha başkadır. Marks'ın deyimiyle bu yanlış bilinçlendirme, oluşturulan bir illüzyondur. Nitekim darbenin ülke yönetimi üzerindeki etkisi sadece askeri yönetim dönemlerinde değil, sonrasında da başta anayasa olmak üzere yasalarla getirilen düzenlemelerle de devam eder. Üstelik silahlı bürokrasi, yapılan bu düzenlemeleri sivil denetimin dışında bırakmayı da ihmal etmez. İşte "gölge demokrasisi" de vesayetçi yapılar" da burada başlar. 27 Mayıs 1960 askeri darbesi döneminde, darbe erki, DP'nin parlamenter sistemi işlemez hale getirmesi ve parti çoğunluğunun parlamento üzerindeki etkisi gibi nedenleri öne sürerek Cumhuriyet Senatosu'nun kurulmasına karar verir. Öyle ki, Senato, alt meclis olacak olan Millet Meclisi'nin kabul ettiği kanun tasarılarını onaylama, reddetme ve denetleme hakkına da sahip olacaktı. Üstelik senato, Cumhurbaşkanınca seçilen kontenjan üyeleri ve kaydı hayat şartlı tabii üyelerden oluşmaktaydı. 1964 yılında ise daha organize bir şekilde siyaset yapabilmek için Milli Birlik Grubu'nu kurarlar. Dolayısıyla, darbe erki, demokratik bir görüntüyle yani "gölge demokrasisi" ile hem yönetimi istediği gibi yönlendirecek hem de gözaltında tutmuş olacaktır.

In our country, the tutor bureaucracy has always been subject to make a military coup, particularly the soldiers. Such that, the roots of pro-coup mindset can be brought until the Ottoman bureaucrats. The bureaucrats of Turkish Republic were also the bureaucrats of Ottoman once. If we examine the subject with reference to Ottoman, even in a huge empire, the padishahs were changed with rebellion, murder attempt, pressure and other methods with various reasons. So, in the past the tutor bureaucrats who were Ottoman public servant or officer (soldiers) had a tendency to make a military coup in accordance with their benefits. The purpose of the military coups are almost always expressed as "finishing violence and terror actions by stabilizing disrupted country management", "correcting disrupted economy" and "going back the democratic order again". In other words, a military coup is made on behalf of democracy, the rules of the game are determined again and afterwards the armed bureaucracy leaves the management back to the civilians. Actually, the reality is much different. With the words of Marks, this incorrect consciousness-raising is a created illusion. As a matter of fact, the effect of military coup on the country management continues not only in military management periods, but also with regulations brought with laws especially the fundamental law afterwards. On the top of it, the armed bureaucracy makes a point of leaving these arrangements outside the civilian supervision. Both the "shadow democracy" and the "tutor structures" start here. During the May 27, 1960 military coup period, the coup force had decided to establish the Republic Senate by propounding the reasons such as the Democrat Party to bring the parliament system inoperative and the effect of party majority on the parliament. Such that, the Senate would have had the right to approve, deny and audit the draft laws accepted by the National Assembly which would be the sub-commission. In addition, the senate consisted of quota members and ordinary member conditioned for life that was selected by the President. In 1964, they had established the National Unity Group in order to make a more organized politics. So, the coup force would both direct the management at will with a democratic vision which is the "shadow democracy" and also would keep them under surveillance.