Özet:
Bireylere sanal ortamlarda görsel, işitsel ve metinsel geri bildirimlerin verilmesi ?sanal ortamlarda bireylere daha gerçekçi deneyimler yaşatılabilir mi?? fikrini gündeme getirmiştir. Bu doğrultuda sanal ortamlarda bireylere dokunsal, görsel, işitsel, metinsel geri bildirimler sunan ve insan bilgisayar etkileşimini sağlayan Haptic adı verilen sistemler geliştirilmiştir. Geliştirilen bu sistemler birçok alanda kullanılmış ve sağladığı katkılar doğrultusunda eğitimde kullanımı gündeme gelmiştir. Bu amaçla görme, işitme engelli bireylerin eğitiminde ve kavramların öğretiminde Haptic kullanımı, öğrenmede dokunsal algının rolü, Haptic'in eğitime getireceği katkılar, e-öğrenme ortamlarında Haptic kullanımı gibi araştırmalar yapılmaya başlanmıştır. Fakat Haptic'in yerçekimi, kütle ve ağırlık kavramlarına yönelik kavram yanılgılarını değiştirme ve gidermede simülasyon, düz anlatım ve soru cevap yöntemlerine göre etkililiğini büyük bir örneklem üzerinden nicel ve nitel yaklaşımlarla belirlemeye çalışan çalışmalara rastlanmamıştır. Bu nedenle bu çalışmada Haptic'in yerçekimi, kütle ve ağırlık kavramlarına ilişkin kavram yanılgılarının değiştirilmesinde ve öğrenilenlerin kalıcılığını sağlamada etkililiği araştırılmıştır. Çalışma, yarı deneysel yöntem kullanılarak 2 deney ve 1 kontrol grubu oluşturularak 90 öğrenciyle yürütülmüştür. Veri toplama araçları olarak kavramsal anlama testleri, çalışma yaprakları, gözlemler ve mülakatlardan yararlanılmıştır. Kavramsal anlama testleri öğrencilere ön, son ve izleme testi olarak uygulanmıştır. Son ve izleme testlerinden elde edilen bulgulardan simülasyon ve Haptic'in kavram yanılgılarını değiştirme, öğrenilenlerin kalıcılığını sağlamada düz anlatım ve soru cevap yöntemlerinden daha etkili oldukları belirlenmiştir. Çalışma yapraklarından elde edilen bulgulardan Haptic'in simülasyonlara göre öğrencilerin bilimsel açıklamalarda bulunmalarına yardımcı olduğu ortaya çıkmıştır. Mülakat, gözlem ve diğer veri toplama araçlarından elde edilen bulgular da bu sonuçları destekler nitelikte olmuştur. Elde edilen bu sonuçlar doğrultusunda, Haptic'le yapılacak etkinliklerin iyi bir şekilde planlanarak 15?20 kişiden oluşan gruplarla etkinliklerin yapılmasının daha iyi sonuçlar getireceği önerisinde bulunulmuştur.
