Özet:
Bu makale Şeyh Şamil’in 1859’da Ruslara teslim olmasıyla başlayan 1859-62 yılları arasındaki Nogay göçünü inceleyerek, bu göç akımıyla Osmanlı topraklarına ulaşan göçmenlere yönelik Osmanlı yaklaşımını belirlemektedir. Başbakanlık Osmanlı Arşivi’ndeki dokuz adet mufassal ve iki adet de icmal nitelikte defterin incelenmesiyle hazırlanan çalışma Osmanlı Devleti’nin gelen muhacirleri bir an evvel iskân edip, üretici konuma getirmek ve kendilerine yetebilirlikleri sağlamak için yogun çaba gösterdiğini tespit etmektedir. Bu amaçla Osmanlı Devleti nüfus tespiti yaparak, yığılma ve karışıklıları engellemiş ve muhacirlere yevmiye vererek kayıt altına almaya çalışmıştır.
