İktisadi birleşmeler açısından EFTA ve Türkiye ile ilişkileri

Abstract

İktisadi birleşme, son 10 yıl içinde hem sanayileşmiş hem de az gelişmiş ülkeler arasında popüler hale gelmiştir. Serbest Ticaret Bölgesi, Gümrük Birliği, Ortak Pazar ve iktisadi Birlik gibi çeşitli iktisadi birleşmeleri tasarlamak mümkündür. Uluslararası ticareti hem değiştirip hem de serbestleştirdikleri için bu tip ekonomik birleşmeler analitik olarak ilginç ve karmaşıktırlar. Ekonomik birleşmenin iki yüzlü özelliğinden ötürü tüm dünyadaki üyelerinin menfaatlerini ( refahını) ya geliştirir yada daha da kötüye götürebilir. Genel olarak ekonomik birleşmenin normal şartlar altında üyelerinin ekonomileri üzerinde hayli etkili ve katkılı olduğu kabul edilmektedir. Aslında bir ekonomik birleşmenin olumlu etkisi ticaretin oluşumuna ve işleyişine bağlıdır. Münferit olarak ülkelerin tecrübeleri göstermektedir ki, ekonomik birleşmenin etkisi zaman içinde ve ülkeden ülkeye çeşitlilikler göstermemekte, ama her bir ülke ekonomisinde farklı sonuçlara yol açabilmektedir. Ayrıca ekonomik bütünleşme, statik ve dinamik etkiler açısından üyeler arasında önemli ve olumlu kazanç fırsatları da oluşturmaktadır. Ekonomik birleşmeye dahil gelişmiş ülkelerin çıkar ve ekonomik menfaatleri, gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelerinkinden farklı da olabilir. Bugüne kadar ileri ülkelerin ekonomik birleşmelerden daha fazla ekonomik menfaatler kazandıkları genellikle kabul edilmiştir. Bu araştırmada, çeşitli iktisadi birleşme tipleri gösterilmiş ve bunların üye ülkeler ekonomileri üzerindeki etkileri analiz edilmiştir. Ayrıca EFTA olarak bilinen Avrupa Serbest Ticaret Birliği de sosyal ve ekonomik karakterler itibariyle analiz edilmiştir. Sonuçta, EFTA ülkelerinin uluslararası ticaret hacmindeki önemi vurgulanmış ve ayrıca Türkiye'nin de, EFTA ülkeleri için potansiyel bir pazar olabileceği kanaatine varılmıştır. Bundan ötürü, eğer rasyonel kararlar alınabilirse, serbest ticaret anlaşmasının her iki taraf için de önemli ekonomik yararlar sağlayabileceği sonucuna ulaşılmıştır.

Economic integration has been popular in the last decades among both industrial and less- developed countries. It is possible to imagine several economic integrations, such as free-trade area, custom uninon.common market and economic union. These kinds of economic integrations are analitically interesting- and complex- because they both distord and liberalise international trade. Because of the two-face character of economic integration, it can either improve or worsen the economic welfare of their members on the world as a whole. It is generally accepted that economic integration undoubtedly contributes grade deal of impacts on its members ' economies under the right circumtances. In fact the welfare effects of an economic integration are related to trade creation and diversion. The experiences of individual countries reveal that impact of economic integration not only varies from country and through the time, but also can create different results for each particular economy. Further, economic integration leads to greater opportunities for significant welfare gains among members as a result of static and dynamic welfare effects. Interest and economic benefits of the industrialized countries regardine economic integration may be different from the interest and economic benefits of the developing and less-developed countries as well. It is generally accepted that so far advanced nations gained economic benefits from the formation of the economic integration. In this study, various types of the economic integrations are presented and their impacts on the economies of member countries are analyzed. In addition, The European Trade Association known as the EFTA are analyzed in terms of the social and economic characteristic. Finally, the importance of the EFTA countries in the volume of international trade is indicated and it is also shown that Turkey can be a potential market for the EFTA countries. Moreover, it has been reached the conclusion that if the rational decisions can be taken regarding free trade agreement, two sides can have significant economic benefits.