İthalatın ekonomik büyüme üzerindeki etkisi: Feder-Ram modeli

Abstract

İthal edilen malların ve alt kalemlerinin ekonomik büyüme üzerinde etkisinin olup olmadığı son dönemde sorgulanan ve araştırılan bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmanın amacı, ithalatın ve alt kalemlerinin milli gelir ve dolayısıyla ekonomik büyüme üzerinde doğrudan ve dolaylı etkilere sahip olup olmadığının çeşitli ekonometrik modeller vasıtasıyla araştırılmasıdır.Çalışmada, 1980-2009 dönemine ait standart uluslararası ticaret sınıflaması ve geniş ekonomik kategoriler sınıflandırmasına göre ithalatın alt kalemleri ve toplam ithalat ile GSYİH, gayri safi sabit sermaye yatırımları, nüfus artış oranı ve çalışma çağındaki potansiyel işgücünü temsil eden 15-64 yaş arası nüfusun toplam nüfusa oranı değişkenleri kullanılmıştır. Değişkenlerin durağanlıkları ADF ve PP testleri ile ithalatın milli gelir ve ekonomik büyüme üzerindeki doğrudan ve dolaylı etkileri Feder-Ram modeli, değişkenler arasındaki nedensellik ilişkileri VAR analizi, Granger nedensellik ve varyans ayrıştırması analizleri ile araştırılmıştır.Elde edilen sonuçlar, gıda maddeleri ithalatının doğrudan etki katsayısının pozitif ve istatistiki açıdan anlamlı olduğunu göstermiştir. Bununla birlikte makine ve ulaştırma araçları ithalatı ve işlenmiş maddeler ithalatının katsayılarının da negatif ve istatistiki açıdan anlamsız olduğu tespit edilmiştir. Dolaylı etkilere bakıldığında Toplam ithalat, makine ve ulaştırma araçları ithalatı, işlenmiş maddeler ithalatı, kimya sanayi ve buna bağlı sanayi ürünleri ithalatı ve çeşitli mamül eşya ithalatı katsayıları pozitif ve istatistiki olarak anlamlı bulunmuştur. VAR, Granger nedensellik ve varyans ayrıştırması analizi sonuçları makine ve ulaştırma araçları ithalatı, yatırım malları ithalatı ile milli gelir arasında çift yönlü nedensellik ilişkilerinin olduğunu göstermiştir.

Whether the imported goods and their sub-items have impact on economic growth comes out as a subject questioned and investigated lately. The purpose of this study is to investigate whether imports and their sub-items are directly or indirectly effective on national income and therefore on economic growth by econometric models.In the study, variables of sub-items of imports and total imports by the standard international trade classification and large economic categories classification, GDP, gross fixed capital formation, population growth rate and the rate of the age group of 15-64, representing potential workforce, to total population for the period 1980-2009 are used. Stationarity of the variables are investigated using ADF and PP tests, direct and indirect effects of imports on national income and economic growth are investigated using Feder-Ram model, causality between variables is investigated using VAR analysis, the Granger causality and variance decomposition analyses.The results show that the direct effect coefficient for imports of foodstuffs is positive and statistically significant. Nonetheless, it is determined that coefficients for imports of machinery and transport equipment imports, and processed materials are negative and statistically insignificant. When the indirect effects are analysed, the coefficients for total imports, imports of machinery and transport equipment, imports of processed materials, imports of chemical industry and related industrial products, and imports of a variety of manufactured goods are found to be positive and statistically significant. The results of VAR, Granger causality and variance decomposition analysis show the two-way causality relationship among imports of machinery and transport equipment, imports of investment goods and the national income.