Lucas Değişkenlik Hipotezi'nin sektörel bazda analizi: Türkiye örneği

Abstract

Toplam talep şoklarının varyansı ile enflasyon-çıktı ödünleşme parametresi arasındaki negatif ilişki Lucas değişkenlik hipotezi olarak adlandırılmaktadır. Lucas (1973)'a göre rasyonel beklentiler altında mevcut bilgi setinden en iyi şekilde yararlanan ekonomik bireyler sistematik politika uygulamalarının sonuçlarını doğru tahmin ederek, hem kısa hem de uzun dönemde enflasyon-çıktı ödünleşmesine imkan tanımamaktadır. Bu durumda enflasyon-çıktı ödünleşmesinin ancak ve ancak kısa dönemde ve sadece şok politika uygulamalarıyla ortaya çıkabileceğini savunan Lucas, bu savını hem teorik temelleri hem de ampirik sonuçlarıyla birlikte 1973 yılı çalışmasında kanıtlamıştır. Enflasyon-çıktı ödünleşmesi büyüklüğünün uygulanan toplam talep politikalarındaki değişimlerin varyansındaki artıştan veya azalıştan bağımsız olmadığını iddia eden değişkenlik hipotezi, şüphesiz ki rasyonel beklentiler hipotezi ile eksik bilgi modeli bileşiminin en önemli önermesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmanın amacı Lucas değişkenlik hipotezini 2003-2018 dönemi itibariyle Türkiye ekonomisinin ana sektörleri olan tarım, sanayi ve hizmetler sektörleri için En Küçük Kareler (EKK) ve Zellner'in Görünürde İlişkisiz Denklem Sistemi (SUR) yöntemleri aracılığıyla test etmektir. Ayrıca çalışmada talep şoklarının yanı sıra Froyen ve Waud (1984) modeli çerçevesinde arz şoklarının sektörlere ait reel değişkenler üzerindeki etkileri de incelenmiştir. Elde edilen bulgular, orijinal Lucas modeli aracılığıyla test edilen değişkenlik hipotezinin Türkiye ekonomisi için geçerli olduğunu göstermiştir. Froyen ve Waud modelinden elde edilen sonuçlar ise sadece dolar kuru şokları ile temsil edilen arz şoklarının hizmetler sektörü üzerinde reel bir etki yaratabildiğini ortaya koymuştur.

The negative relationship between the variance of aggregate demand shocks and the inflation-output tradeoff parameter is called the Lucas variability hypothesis. According to Lucas (1973), economic agents who use all available information efficiently under rational expactations do not allow the inflation-output tradeoff in both short and long run by predicting properly the results of systematic policy. In this case, Lucas who asserted that inflation-output trade-off can only occur in the short run and only through shock policy proved this hypothesis both theoretical and empirical in his 1973 study. The variability hypothesis, which claims that the magnitude of inflation-output tradeoff is not independent of the increase or decrease in the variance of changes of aggregate demand policies, is undoubtedly the most important proposition of the rational expectation hypothesis and incomplete information model. The purpose of this study is to test the Lucas variability hypothesis by using EKK and SUR for agriculture, industry and service sectors of Turkey at the period of 2003-2018. The empirical findings support the existence of the Lucas variability hypothesis for Turkey. In addition, the effects of the supply shocks on real variables were examined within the scope of Froyen and Waud (1984) model. The results of this study support the variability hypothesis tested by using original Lucas for the case of Turkey. The results obtained from the Froyen and Waud model show that supply shock represented by exchange rate can only have a real impact on the service sector.