Döviz kuru'ndan enflasyon üzerine geçiş etkisinin incelenmesi: Türkiye örneği

Abstract

Küreselleşme ve sermaye hareketlerinin serbestleşmesiyle birlikte makroekonomik performansın belirlenmesinde önemli değişkenlerden biri olarak kabul edilen döviz kuru, enflasyonun temel açıklayıcı değişkenleri arasında yer almaktadır. Literatürde döviz kurunun enflasyonist etkileri genellikle geçiş etkisi teorisiyle açıklanmaktadır. Döviz kuru geçiş etkisi (exchange rate pass-through) literatüründe, döviz kurlarının dışsal ayarlamalar üzerine rolünün incelenmesinin yanında, esas olarak gelişmiş ülkelerdekine benzemeksizin döviz kurlarındaki artışın ithal malların yerli para birimi cinsinden değerinin yükseltilmesiyle, öncelikle ithalat fiyatlarını, daha sonra da ithal girdi kullanılarak üretilen tüm yerli malların piyasadaki fiyatlarını etkileyiş mekanizması üzerine yoğunlaşılmıştır. Bu çalışmada, Türkiye'de döviz kurunun yurtiçi fiyatlarına geçiş etkisi araştırılmıştır. Uygulamada VAR Analizi aracılığı ile 2003:01-2013:12 dönemi analiz edilmiştir. Bulgular, Türkiye ekonomisi için kısa dönemde döviz kuru şoklarının ilk etapta ithalat ve üretici fiyatlarına yansıması, tüketici fiyatları üzerindeki nihai etkiyi hafiflettiğini göstermektedir.

One of the main challenges for the inflation targeting countries has been to assess the impact of import price and exchange rate shocks on domestic price measure with the globalization and liberalization of capital movements. This is often called as "exchange rate (or import prices) pass-through theory" in literature. In the literature of the exchange rate pass-through, besides the analysis of the role of exchange rate on external adjustment, were focused mainly on a mechanism such that an increase of exchange rate rises the value of imported goods on domestic currency, through that initially import prices, then prices of domestic goods on the market that are manufactured using imported input are effected unlike it is in developed countries. In this study, an analysis of exchange rate pass-through on Turkey was done; in other words, the pass-through of exchange rate on domestic prices in Turkish economy was evaluated. In practice, through Vector Otoregresif Analysis 2003:1-2013:12 periods was analyzed. Findings indicate that alleviate the impact on consumer prices, intially exchange rate shock reflect import and producer prices in short-term for Turkey's economy