Özet:
Mondros Mütarekesi ile beraber başlayan işgallere İstanbul Hükümeti sessiz kalırken Anadolu’nun dört bir yanından tepkiler yükselmiş, her bir bölge veya vilayet halkı kendi topraklarını savunmak için genelde Müdafaa-i Hukuk adı altında olmak üzere çeşitli teşkilatlar kurmuşlar, kongreler düzenlemişler ve silahlı savunma birlikleri oluşturmuşlardır. Karadeniz Bölgesi de bu tür milli teşkilatların kurulduğu ve etkinliğini Milli Mücadelenin sonuna kadar sürdürdüğü bölge olması bakımından büyük önem arz etmektedir. Mustafa Kemal Paşa’nın da büyük bir övgüyle bahsettiği bu teşkilatlanmalar Milli Hareketin kısa zamanda ülke sathına yayılmasını sağladığı gibi, özellikle Batı Cephesi’nde verilen savaşlar için gerekli olan lojistik desteğin de en önemli dayanağı olmuştur. Osmanlı donanmasının tamamen enterne edildiği, direniş için gerekli olan her türlü lojistik desteğin neredeyse imkânsız hale geldiği, Pontusçu çetelerin katliam yaptığı bu dönemde Karadeniz halkı kurdukları sivil ve askeri teşkilatlarla bölge asayişine büyük katkıda bulunmuş, Milli Hareketin kurumsallaşarak daha güçlü savunma yapılarının kurulmasına zaman kazandırmıştır. Karada ve denizde olmak üzere Hopa’dan Zonguldak’a kadar hemen bütün kıyı boyunca oluşturulan bu yapılar, Karadeniz Bölgesi’nde asayişi sağladığı gibi Doğu Cephesi’nden Batı Cephesi’ne, Rus limanlarından Türk limanlarına cephane nakliyatı yapmak suretiyle milli mücadelenin kazanılmasında da büyük rol oynamışlardır.
Açıklama:
Okur, Mehmet, “Karadeniz Bölgesi’nde Milli Mücadele’nin Örgütlenmesi: Sivil ve Askeri Teşkilatlanmalar”, Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 6/10, (Millî Mücadele’den Milli Egemenliğe Karadeniz Özel Sayısı), ss.191-214. DOI: 10.31765/karen.849298
